keukenspullen

Hè hè, eindelijk weer een blog van mij. 

Dat heeft wel even geduurd.

Aanleiding was het botermesje. Ik realiseerde me in Nederland dat ik het ineens vreemd vond om met mijn eigen mes boter uit een kuipje te halen. In Zweden hebben we daar een botermesje voor, meestal van hout of plastic. Hout is het beste, vind ik, daar glijdt de boter niet zo snel vanaf.

Het botermesje is een heel slimme aanschaf, zo voorkom je namelijk dat iedereen met zijn eigen mes in dezelfde boter zit, vaak met nog jam of pindakaasresten eraan.

Maar dat is niet het enigste keukengerei wat anders is. Neem bijvoorbeeld de maatlepels. Ieder huishouden heeft wel een paar in de la. Dat komt omdat hier ingredienten niet in grammen worden gewogen, masr in ml. worden gemeten. Ook vaak staat er een eetlepel, theelepel, enz. In het begin gebruikt ik een app om het aantal ml meel om te rekenen in grammen. Wat een gedoe! Maar met de aanschaf van de maatlepels werd dat toch een stuk eenvoudiger.

Verder heeft ieder huishouden een gryta. Dat is een grote braadpan war veel gerechten in worden gemaakt, zoals korv stroganoff of een maaltijdsoep. Die heb ik inmiddels ook maar aangeschaft. 

Wat ontbreekt zijn schilmesjes. Gewoon van die simpele, goedkope kleine mesjes. Ik gebruik ze zeker elke dag. Heb er nu maar een voorraadje in bij Xenos in NL gekocht.

Dan nog een leuk weetje. De kaasschaaf is een zweedse uitvinding, die ontbreekt hier dus zeker niet. 

Ook gebruiken ze heel veel sluitclips. Mischien in Nederland ook wel, maar ik kan me niet herinneren dat er zoveel in de nederlandse schappen liggen.

Dan nog een stuk bakgereedschap wat ik niet kende in NL. Ik kreeg hem van mijn nicht. Het is een deegroller met structuur, waar ze tunnbröd mee maken. Heb het al een paar keer gemaakt. Het is een dun rond brood  wat je in de pan kan bakken. Heel lekker.

Tot slot heeft ieder huishouden hééél veel matlådor. In NL zouden we dat broodtrommels noemen, aangezien wij er brood in doen ipv een warme maaltijd zoals hier. Veel Zweden nemen voor de lunch een warme maaltijd mee naar het werk ipv brood. De diepriezers liggen er hier dan ook vol mee.

Al met al een paar leuke verschillen die ik graag met jullie wilde delen.

A-traktor

In Zweden mag je met een AM (brommer-/scooter-) of tractorrijbewijs een auto besturen, namelijk een zogeheten A-traktor.  Dit is een motorisch aangepaste auto, geregistreerd als tractor die maximaal 40 km per uur mag rijden. Te herkennen aan een aardslelijke en megagrote (maar wel duidelijk zichtbare)  gevarendriehoek achterop. Vooral populair onder de jongeren vanaf 16 jaar. Er wordt dan ook veel aan gesleuteld en vaak ontmoeten ze elkaar op een parkeerplaats. Vaak oude Volvos en pick-ups. We zien ze geregeld staan bij de plaatselijke supermarkt. Aangezien deze A-traktoren gewoon op de weg mogen rijden waar je met een gewone auto 90 mag rijden, leidt dit tot veel ongelukken. Levensgevaarlijk! Als je zonder dat je het weet achter een auto rijdt die net achter zo'n A traktor rijdt en je let even niet op, dan moet je volop in de rem. Ook heeft een 90 km weg vaak hele stukken  met maar 1 baan, waardoor je niet kunt inhalen. Nu hoorde ik eind november al dat ze door de vele ongelukken met soms dodelijke afloop, de regels voor deze A-traktoren willen aanpassen. Helaas gaan ze deze dingen op de 90 km wegen niet verbieden, maar willen ze een gordel verplichten en dat er niet meer passagiers zijn toegestaan dan waarvoor de voorstoel is ontworpen. Ook willen ze winterbanden verplichten en een proefperiode instellen voor nieuwe AM-rijbewijshouders. 

Als deze maatregelen erdoor komen, wordt het voor de bestuurder in ieder geval veiliger, maar nog steeds zijn deze autos een gevaar voor de mede-weggebruikers en zorgen in ieder geval voor mij voor veel irritatie.

Gott nytt år!!

Alweer een jaar voorbij.

Dit wordt voor ons het 4e jaar in Zweden (vanaf april), en nog geen dag spijt.

De kerst hebben we afgelopen jaar in Nederland gevierd met beide families.

Ook weer veel bezoekjes gehad die allemaal erg gezellig en waardevol waren.

Dit jaar dus niet traditioneel naar Donald duck gekeken op 24 december. Donald Duck heet hier Kalle anka. Toen we op bezoek waren bij onze zweedse vrienden, hoorde we nog meer grappige benamingen van bekende tekenfilms. Zo noemen ze Batman Läderlappa (letterlijk leren lap of vleermuis) en heet Popeye hier Karl-Alfred (volgens Wikepedia mogelijk vernoemd naar de hoofdfiguur in een film over een zeeman.)

Ivanhoe heet overigens gewoon Ivanhoe en wordt traditiegetrouw op 1 januari uitgezonden.

Oliebollen eten ze hier overigens niet, wel is er vuurwerk en champagne.  Verder eten op 1 januari vele Zweden pizza. Toch maar even gegoogeld en wat blijkt? 1 januari is uitgeroepen tot internationale pizzadag! Weer wat geleerd.

Lichaamskoekjes, geleidehonden en stembrievenbus

Zweden heeft net als Nederland soms woorden die erg grappig of vreemd zijn. Zo moeten de zweden hard lachen om haaietanden op straat en het zebrapad. Als je erover nadenkt, is het inderdaad grappig gekozen. Tijdens het wandelen had ik het met mijn  buurvrouw over vogelnamen. Heel anders in het zweeds dan in het nederlands, dus moeilijk te onthouden, vind ik. Dan hebben we het in Nederland makkelijk met onze koekoek. Die naam vergeet de buurvrouw in ieder geval niet weer, want iedere keer als we een koekoek horen, zingt zei "koe-koek!"

Andere leuke zweedse woorden vind ik "solglasögon". Letterlijk zonneglasogen, of terwijl zonnebril.

Een röstbrevlåda is letterlijk een stembrievenbus en betekent voicemail.

Lathund is een geleidehond, maar wordt ook gebruikt voor protocol/handleiding. (hand geleide)

Sängkläder betekent letterlijk bedkleding (beddegoed).

In Småland kun je als specialiteit kroppskakor (lichaamskoekjes) eten (soort duitse knoedels). Doet me toch wat denken aan koekjes voor kannibalen, haha.

Verder buigen ze veel engelse woorden om naar het zweeds zoals barbecue (barbikju), pokémon (påkkimån) en mail (mejl)

Dan nog wat woorden die in het zweeds wat anders betekenen dan in het nederlands.

Snel’ in het Zweeds betekent lief in het Nederlands. ‘Stor’[stoer] betekent groot. ‘Gammel’ betekent oud, maar nog niet per definitie ‘gammel’. Het Zweedse woord ‘trött’[trut] betekent moe,  vrede betekent juist woede en een nederlandse klant is in het zweeds een kluns.

Tot slot: In Zweden korten ze automobiel niet af tot auto maar tot bil [biel]. 

Snap je het nog?

Water!

We hebben weer water! 

Niet vanuit de lucht, want hier hebben wr nog steeds geen regen van betekenis gehad, maar diep uit de grond. Intussen heeft een bedrijf een bron geboord en op 112 meter kwam er water! Intussen begrijp ik ook een beetje hoe het werkt.

Eerst wordt de locatie bepaald. Factoren zoals toegankelijkheid van de grond, nabijheid van de toevoerslang, de mogelijkheid om te boren(ivm de vele stenen) en de ervaring van eigenaren (waar zitten  leidingen) spelen een rol. Dan gaat er een buis van 15 cm doorsnede in de grond. Net zo diep tot de buis op vaste steen zit. Dan wordt er nog 2 meter dieper geboord tot de buis voldoende vastigheid heeft. Bij ons is die buis 12 meter. Daarna wordt er eerst door de geplaatste buis naar beneden geboord en daarna verder door de vaste rotsen totdat er water komt. Dat kan in deze regio variëren van 40 tot 130 meter. Bij ons was dat dus 112 meter. Dan worden de buizen van het boren erweer uitgehaald, en is er een natuurlijke opening ontstaan tussen de bron en de oppervlakte. 

Het is nu afhankelijk van de druk, hoever het water omhoog komt, want daarmee wordt dan de diepte van de pomp bepaald. (bv. op 60 of 90 meter). In ons geval hadden we veel geluk en stuwt het water op tot 5,5 m onder de oppervlakte. 

We kunnen dus onze oude pomp en toevoer blijven gebruiken. We hoeven alleen de oude slang op te zoeken en deze koppelen aan de nieuwe bron. Dat heeft de buurman voor ons gedaan.

Na het aansluiten hadden we water.

Intussen is het gegraven gat weer mooi dicht en hebben we er weer gras op gezaaid. De eerste sprietjes komen alweer boven. 

Nu nog even geduld zodat het water kan bezinken. We kunnen het weer wel al gebruiken, maar nog niet drinken. Daarvoor nemen we binnenkort een waterproef af en sturen dit op voor onderzoek. Tot die tijd gebruiken we flessen water als drinkwater. 

Maar wassen, plassen en poepen doen we gewoon weer in ons huis. Wel zo comfortabel.